Ergens heb ik gelezen dat Steve Jobs elke dag dezelfde kleren droeg. Een zwart t-shirt en een spijkerbroek. Elke morgen bespaarde hij tijd, omdat hij niet opnieuw de keuze over zijn kleding moest maken. Voor de kledingkast pakte hij zonder nadenken een spijkerbroek en een t-shirt van de stapel en kon hij zonder keuzestress zijn capaciteiten aan nuttige zaken besteden. De keuze was een gewoonte.

Nu wil ik in deze blog niet voorstellen om allemaal dezelfde judogi (ga voor wit) aan te schaffen om tijd te besparen voor het inpakken van de judotas. Echter, het principe van het uitsluiten van keuzes is zeer handig voor het ontwikkelen van goede gewoonten (en ook slechte).

Veel oefenen

Als leraar krijg ik weleens de vraag hoe je beter wordt in judo. Het antwoord is natuurlijk eenvoudig en flauw: veel oefenen. Hoe wordt veel trainen een gewoonte?

Nu ik op oudere leeftijd ben begonnen met Braziliaan jiujitsu, merk ik dat vaak trainen lastig is. Soms zie ik er echt tegen op, omdat ik nog zoveel kan leren en de inspanning groot is. Ik herstel ook minder snel van een training dan toen ik als kind met judo begon. Dan wil ik liever vluchten in een zeer matige film op televisie en hangen op de bank. Elke keer overweeg ik de keuze: trainen of thuisblijven.

Het is voornamelijk vluchtgedrag en niet wat ik echt wil. Achteraf baal ik altijd als ik niet ben gaan trainen en mijn tijd heb verspild. Terwijl ik van een training bijna altijd voldaan terugkom.

Waarom ging het toen ik jonger was allemaal veel eenvoudiger? Ik stond praktisch elke dag op de mat voor judo zonder enige moeite. In eerste instantie dacht ik: het is moeilijker omdat ik nu een vriendin, baan en eigen huis heb.

Natuurlijk maakt dit het niet eenvoudiger. Echter, het is niet de oorzaak.

Geen keuze

De echte oorzaak is dat vroeger voor mij trainen geen keuze meer was. Het was een gewoonte. Ik had de keuze al eerder gemaakt, zoals Steve Jobs zijn kleding, en hield er aan vast. De trainingen stonden in mijn agenda en ik ging. Punt uit.

Dit heeft er onder andere een keer in geresulteerd dat ik met koorts op de training verscheen. Gelukkig had ik een goede trainer die mij gelijk naar huis stuurde. Echter, het geeft wel aan hoe ik dacht.

Het was een groot voordeel dat het niet langer een keuze was. Ik was niet druk aan het denken: “Ach, de bank ligt best lekker warm, ik ben een beetje moe. Misschien moet ik vanavond een keer overslaan.”

Als er een training in de agenda stond, dan ging ik trainen. Als ik een blessure had, dan deed ik mee met wat wel ging of regelde een aangepaste training. Ging het echt niet, dan observeerde ik langs de kant. Alleen als ik een andere belangrijke afspraak had die ik niet kon verzetten, was een training missen mogelijk.

Hierbij is het belangrijk dat dit alles uit mijn eigen wil voortkwam. Het was een intrinsieke motivatie, daarom kon ik het volhouden en trouw aan mezelf zijn. Omdat ik elke week dezelfde keuze maakte, werd het een goede gewoonte.

Ik wil overigens niemand aansporen zijn gezin, werk of huis te verwaarlozen. Judo heeft als ultieme doel een beter persoon worden. Je zult niet altijd op de mat kunnen staan. Je traint op de mat om judo ook toe te kunnen passen in het dagelijks leven, zodat je er voor anderen kunt zijn.

Ouder en wijzer

Nu ik ouder ben, wil ik de keuze weer weglaten. Echter, het is niet meer zo eenvoudig als vroeger. Tegenwoordig heb ik soms zaken die thuis of op werk voorrang nodig hebben. Toch wil ik door goede keuzes weer een gewoonte creëren in bijna dezelfde vorm als vroeger.

Hoe ziet dat er voor mij nu uit? Ik train minimaal drie keer per week (judo en Braziliaans jiujitsu) op vaste dagen. Als ik een van deze vaste dagen niet kan, dan haal ik de training op een andere dag in. Regelmatig train ik vaker dan drie keer per week als de omstandigheden dit toelaten.

Elke week dat ik drie keer heb getraind voel ik me niet schuldig. Als ik meer train, ben ik extra tevreden. Het is goed vol te houden. Hoewel ik weleens tegen een training opzie, het voelt altijd goed als ik eenmaal op de mat sta.

Het geeft mij rust en het schept duidelijkheid voor mijn omgeving. Ik overweeg niet of ik ga trainen. Ik maak me klaar voor de training. De verleiding van film kijken is er bijna nooit, omdat ik het niet langer overweeg. De keuze is al gemaakt.

Mijn omgeving is ook minder snel geneigd om voor onbenullige zaken te vragen of ik mijn training kan afzeggen, omdat ik alleen in belangrijke gevallen terugkom op mijn keuze.

Creëer goede gewoonten

Filosofen zeggen weleens dat we onze keuzes zijn. Daarom is het verstandig om consequent goede keuzes te maken, waardoor het gewoonte wordt. Als je niet uitwegen blijft creëren door een goede keuze elke keer opnieuw te wikken en wegen, dan geeft dit rust en versterkt het goede gewoonten. Je neemt de keuze slechts een keer aan het begin.

We zijn wat we herhaaldelijk doen. Uitmuntendheid is daarom geen handeling, maar een gewoonte.Aristoteles

Elke keer als je een consistente keuze maakt, versterkt deze keuze je gewoonte. Elke keer als je niet trouw bent aan je oorspronkelijk keuze en een andere keuze maakt, wordt het een volgende keer eenvoudiger om weer een andere keuze te maken.

Judo is doorzetten. Wees dus trouw aan jezelf en jouw keuzes, zodat het goede gewoonten zijn. Judo is ook flexibiliteit, maar overweeg een keuze niet elke keer opnieuw. Alleen als het alternatief beter bijdraagt aan seiryoku zen’yō (maximaal resultaat met minimale inspanning), jita kyoei (wederzijdse voorspoed voor zichzelf en anderen) en jiko no kansei (het vervolmaken van onszelf), dan wijk je bewust van een eerdere keuze af.

Heb je nog andere of betere tips voor het maken van goede keuzes en creëren van goede gewoonten? Laat het dan vooral weten in de reacties onder deze blog.