Blog

Het moet zo’n ruim 11 jaar geleden zijn. Ik was een jaar of 17 en hard aan het trainen bij Velo met Rutger Wolf. We waren allebei al een tijdje ikkyu en hadden niet echt gedacht aan het behalen van shodan. Het leek een moeilijke opgave en de bruine band hield onze jūdōgi ook prima bij elkaar.

Totdat op een dag de nieuwe meester Cor Esser verscheen en vertelde dat hij ervaring had met het opleiden van judoka tot zwarte band. Rutger en ik vonden het wel een leuke uitdaging. Het was tenslotte al even geleden dat onze vereniging zwarte banders had afgeleverd. Zodoende begon de studie van het nage-no-kata.

“Heb je ooit wel leren judoën?”

Op een zondagavond stonden we ineens in een grote dojo in Spijkenisse. Meester Cor had verteld over een of andere Richard de Bijl en zijn examentrainingen. Hij was 7^e dan judo en had zo’n ‘afzetlint’ om zijn middel. Echter Cor had verzekerd dat Richard ons verder kon helpen met het leren van kata. Daarnaast mag je aan het einde van de training demonstreren voor de groep. Dit levert een hoop feedback op en je leert presteren onder de druk van vreemde ogen.

Rutger en ik waren vooral verbaasd over de afstand en de tijd. Wie gaat er nu op zondagavond vanuit Wateringen bijna drie kwartier rijden naar een training om kwart voor acht ‘s avonds? Een beetje ongemakkelijk werden we voorgesteld aan Richard. Zijn aanwezigheid was direct duidelijk merkbaar. Een beetje verlegen namen we deel aan de training.

Het was de eerste of tweede les dat Richard ons kata bekeek en feedback gaf. Zijn vraag aan mij was: “Wie is je leraar? Heb je ooit wel leren judoën?” Om vervolgens Rutger mede te delen dat hij “valt als een natte krant”. Wij dachten dat we wel iets wisten over judo en schoten in de verdediging. Dat wil zeggen: we luisterden braaf, knikten ‘ja’ en dachten ‘nee’. In de auto rees pas hardop de vraag of het wel zinvol was om nog terug te gaan naar die botte man.

Het beslissende moment

“Het is een vergissing te denken dat in een leven de beslissende momenten waarop de vertrouwde richting voor altijd verandert, vol luide en felle dramatiek moet zijn en gepaard gaat met hevige gemoedsaandoeningen. Dat is een kitscherig sprookje waarmee dronken journalisten, op aandacht beluste filmregisseurs en schrijvers in wier hoofd het eruitziet als in een roddelblaadje, de wereld hebben opgescheept. De waarheid is, dat de dramatiek van een het hele leven bepalende ervaring er vaak een is van een ongelooflijk milde soort. Die heeft zo weinig gemeen met een knal, een steekvlam en een vulkaanuitbarsting, dat de ervaring meestal niet wordt geregistreerd op het moment waarop zij wordt ondergaan. Als een ervaring haar revolutionaire gevolgen ontplooit en ertoe aanzet dat een leven in een geheel nieuw licht wordt gedompeld en een totaal nieuwe melodie krijgt, dan doet ze dat geruisloos, en in die schitterende geruisloosheid ligt haar bijzondere adel.” (Nachttrein naar Lissabon, Pascal Mercier)

Deze kritiek van Richard was achteraf een klein, beslissend moment. Met enige twijfel besloot ik dat ik me niet uit het veld liet slaan. Misschien was Richard niet het archetype sensei zoals Mr. Miyagi (Karate Kid) of Yoda (Star Wars), maar mijn nieuwsgierigheid was geprikkeld. Rutger en ik volgden de trainingen en behaalden met succes onze eerste dan judo.

Enthousiasme

Achteraf heb ik geen moment spijt gehad van mijn beslissing. Inmiddels train ik meer dan 10 jaar bij de judoschool van Richard. Van één dag in de week naar Spijkenisse nu soms wel drie keer per week. Trainen bij De Bijl is geen sporten, maar een complete ervaring.

Richard heeft een ongekende passie voor judo. Dit schijnt door in alles wat hij doet. Ik heb me wel eens afgevraagd of Richard judo onderwijst voor zichzelf of voor zijn leerlingen. Een zinloze vraag. Richard leeft judo. Richard is judo.

Elke training legt hij vol enthousiasme de technieken uit. Sommige leraren kunnen het goed ‘verkopen’ en andere leraren hebben enorm veel kennis over judo. Bij Richard valt dit samen. Van simpele, leuke oefenvormen voor alle judoka tot diepgaande details van moeilijke technieken. Richard kan het vol energie en overgave brengen. De natuurlijke autoriteit van Richard zorgt ervoor dat iedereen vol aandacht luistert. Daarna kan niemand wachten om de oefeningen enthousiast zelf uit te proberen.

The Entertainer

Ook naast de tatami is Richard vol enthousiasme. Als Richard verschijnt hoor je soms het nummer “Let Me Entertain You” van Robbie Williams in je hoofd. Hij tapt graag schuine moppen en het is dan moeilijk niet te lachen. Ook als je de grap al vaker hebt gehoord, moet je wel lachen door het plezier en de manier van vertellen.

Het kwam regelmatig voor dat we op dinsdag na de training nog ‘even’ iets gingen drinken. Vervolgens kwam ik half drie ‘s ochtends thuis. Richard vermaakte ons met moppen, spelletjes, het zingen van liederen en voldoende wijn en hapjes. Altijd vol overgave, net zoals zijn judo.

Hard voor het doel

De passie voor het judo maakt Richard soms hard. Hij vecht voor waarin hij gelooft. Een voorbeeld hiervan is de promotie van het Kodokan kata, gepromoot in Nederland door Richard samen met Mas Blonk. Dit heeft eraan bijgedragen dat Nederland nu internationaal aansluiting heeft gevonden met judo kata.

Ook de examentrainingen in het district Zuid-Holland zijn onder leiding van Richard weer groot gemaakt. Hij verzamelt de juiste mensen om zich heen en spreekt duidelijk zijn visie uit. Richard denkt altijd erg groot en dit leidt tot resultaten.

Nu is hij als visionair alweer bezig met zijn volgende missie. Landelijke examentrainingen, zodat de kwaliteit van de hogere danexamens beter wordt. De plannen zijn ambitieus. Echter, Richard heeft zo’n aanzien in de judowereld dat veel mensen zijn plannen graag aanhoren en helpen uitvoeren. Zijn kennis en kunde rechtvaardigen zijn recht-door-zeeaanpak.

Richard heeft veel vrienden

Richard heeft door zijn directe manier van communiceren soms vijanden, maar zelfs zij hebben vaak respect voor zijn doen en laten. Het citaat “You have enemies? Good. That means you’ve stood up for something, sometime in your life.” past Richard perfect.

Echter, hij heeft vooral veel vrienden. Door zijn enthousiasme en levensvreugde voelen mensen zich prettig in zijn nabijheid. Je hebt het gevoel dat je altijd met een authentiek persoon omgaat. Soms voel je je zelfs een beter mens, omdat Richard je als geen ander kan laten geloven in jezelf.

Andere keren is hij hard in het persoonlijk contact. Hij kan mensen motiveren die niet lekker in hun vel zitten of even een duwtje in de rug nodig hebben. Richard kan echter ook eerlijk zijn als mensen overmoedig worden en zich niet volledig inzetten. Hij is dan recht-door-zee en soms zelfs bot. Altijd met de intentie mensen verder te helpen in het leven.

Promotie tot 8^e dan judo

Afgelopen weekend is Richard tot 8^e dan judo gepromoveerd. Hij verdient dit in mijn ogen op vele vlakken. Judotechnisch kan hij als geen ander waza en kata uitvoeren, aanleren en verbeteren. Het is ongelofelijk hoe Richard een techniek kan analyseren en deze op verschillende wijze kan uitleggen. Zijn oefen- en werkvormen zijn leuk, creatief en inspirerend. Richard is niet alleen een voorbeeld voor vele judoka, maar ook voor vele judoleraren.

Daarnaast heeft hij veel voor de Judo Bond Nederland betekend. Richard is internationaal kata judge en een graag geziene gast voor het geven van clinics. Nationaal is hij continu bezig met het verbeteren van het judo. De promotie van kata, speciale examentrainingen en de persoonlijke begeleiding van judoka zijn slechts een paar voorbeelden. Richard heeft ontelbaar veel judoka geholpen naar een (hogere) dangraad en vele leraren geïnspireerd.

Als mens is Richard ook iemand die vele anderen binnen en buiten de judowereld heeft geholpen met een goed advies of motiverende woorden. Daarnaast bouwt Richard overal een feestje met zijn schuine moppen en onuitputtelijke energie. Met Richard in de buurt gebeurt er altijd wat.

Trots op mijn sensei

Ik ben dan ook ontzettend trots dat mijn sensei is gepromoveerd tot 8^e dan. Afgelopen zondag heb ik in Goirle genoten van de uitreiking. Richard is Richard. Geef hem drie woorden en een microfoon en je bent zo een half uur verder.

Afgelopen zondag was het niet anders. Iedereen had netjes één spreker. Echter voor Richard spraken Tonny Wagenaar (9^e dan judo) en Harm Borgers (Judo Bond Nederland, bestuurder district Zuid-Holland). Uiteindelijk nam Richard zelf het laatste woord. Voor zijn doen was het relatief kort. Hij wilde dat iedereen die achter de promotie stond, zijn of haar naam op zijn diploma zette. Uiteraard was er niet genoeg ruimte op het diploma. Vele mensen waren speciaal voor Richard gekomen.

Vol trots heb ik mijn naam op de diploma gezet. Ik ben je ontzettend dankbaar voor het feit dat je naast me loopt op mijn ‘weg’ van het judo. Ik hoop dat ik nog vele jaren mag genieten van jouw ervaring, vaardigheden en attitude. Maar nog veel belangrijker: dat we nog vele jaren onze vriendschap leven. Dezelfde geboortedag, 5 september, schept toch een band!

Sebastiaan