Regelmatig vragen ouders van nieuwe judoka of judo een goede vorm van zelfverdediging is. Mijn eerste antwoord is meestal: “Ik adviseer eerder een schietschool.” Dat is natuurlijk geen reële optie. In deze blog geef ik mijn visie op judo als zelfverdediging. Echter veel vragen zijn ook relevant voor andere krijgskunsten.
Bedenk dat dit een complex onderwerp is. Deze blog kan slechts een paar ideeën overdragen. Daarnaast ben ik een judoka en gelukkig geen doorgewinterde ervaringsdeskundige met betrekking tot geweld.
Voor het controleren van mijn denkbeelden raadpleeg ik wel regelmatig vrienden met ervaring op het gebied van realistische zelfverdediging en heb ik diverse bronnen over dit onderwerp bestudeerd. Dit adviseer ik iedereen die reality based wil trainen. Denk altijd bij alle bronnen en deze blog aan Nietzsche: “Waarheden zijn illusies waarvan men vergeten is dat het illusies zijn.”
Een goede start is het boek The Ultimate Guide to Reality-Based Self-Defense. De titel is kansloos en doet geen recht aan de goede inhoud. Het boek bevat vele verschillende inzichten over reality based self-defense. Op basis van dit boek kun je verder zoeken naar interessante concepten gerelateerd aan realistische zelfverdediging.
“Je kunt alleen vechten op de wijze die je hebt getraind”
Als we naar zelfverdediging kijken, dan is er nogal een verschil tussen pesten op school of een terroristische aanval met automatische geweren. Als je alleen hebt geoefend tegen een ongewapende tegenstander die van voren aanvalt, is het vechten met een gewapend persoon die van achteren aanvalt onbegonnen werk.
Een term die veel voor zelfverdediging wordt gebruikt om dit concept duidelijk te maken is reality based self-defense. Het idee is dat je jezelf alleen kunt verdedigen in situaties die je hebt getraind. Of zoals de beroemde zwaardvechter Musashi het verwoorde: “Je kunt alleen vechten op de wijze die je hebt getraind.”
In dit geval schiet judo veelal tekort. In judo anticiperen we altijd op een aanval, omdat we hebben gegroet en weten dat uke gaat aanvallen. Er is geen stoot adrenaline die wel degelijk ontstaat als je onverwachts op straat wordt aangevallen. Dit heeft allemaal gevolgen, fysiek en mentaal. Denk aan de invloed van angst op de motoriek.
Heb je ook geoefend met meerdere tegenstanders? Of als je familieleden moet beschermen die geen ervaring met zelfverdediging hebben? Kun je tegen pijn? Een val op een harde ondergrond is heel anders dan een val op een zachte, verende tatami. Daarnaast kun je een stoot niet altijd weren als deze onverwachts komt. Allemaal belangrijke zaken in reality based self-defense. “Je kunt alleen vechten op de wijze die je hebt getraind.”
Een geweten is iets moois
Herman van Veen zingt in een van zijn nummers: “Want een geweten is iets moois, maar als je ’t hebt, dan ben je wel ontzettend zwaar gehandicapt.” Dat is een groot ‘probleem’ voor judoka. Criminelen hebben geen geweten en spelen niet volgens regels. Dit is een generalisatie, maar je kunt bij zelfverdediging het beste van het slechtste uitgaan.
Als je als judoka niet verwacht dat een crimineel van achteren aanvalt. Fout! Je mag geen ogen uitsteken, in het kruis trappen en bijten. Fout! Een baksteen kun je niet gebruiken als wapen. Fout! Als de crimineel een mes heeft en aftikt, dan laat je los! Fout! Kijk maar eens naar het onderstaande hilarische filmpje van Bas Rutten over straatvechten.
Dit klinkt allemaal erg voor de hand liggend, maar als judoka ben je geconditioneerd met regels op basis van wederzijds respect en discipline. In een echt gevecht zijn deze hinderend. Je enige regel is: “Ik moet overleven en ontsnappen.”
In dat opzicht kun je vragen of het trainen voor zelfverdediging en judo samengaan.
Het belangrijkste doel van judo is het trainen van het lichaam en verfijnen van de geest. Ondanks dat Jigorō Kanō zelfverdediging als een onderdeel van judo zag. Kun je een onvoorwaardelijke overlevingsdrift zonder regels combineren met de zachtmoedigheid van judo?
Nog een paar hiaten
Een ander hiaat in veel krijgskunsten is dat reality based self-defense zoveel meer omvat dan een paar technieken zoals worpen en armklemmen.
Zelfverdediging begint veel eerder dan de genoemde technieken. Het begint met observeren en onveilige situaties voorkomen. Vertrouwen op je zintuigen en het onderbuikgevoel. Toch een stukje omlopen als dit beter voelt. De beste zelfverdediging is een vermeden gevecht.
Zelfverdediging is bij een confrontatie ook heel veel psychologie. Veel criminelen gebruiken dezelfde technieken voor het benaderen van hun slachtoffer. Als je hierop voorbereid bent, kun je hierop anticiperen. Ze merken dat ze het ‘verkeerde’ slachtoffer hebben gekozen en haken af. Daarbij is het ook belangrijk dat je jouw eigen angst kunt reguleren. Hoe vaak oefenen we dit realistisch met krijgskunsten?
Scenario’s in reality based self-defense
Het trainen van scenario’s is belangrijk, zodat je de aspecten van psychologie, observeren, de-escalerend handelen en het verrassingseffect kan oefenen.
Begin niet met een afgesproken aanval recht van voren. Train bijvoorbeeld dat je in gesprek bent met een tegenstander. Kijk of je het gesprek kan de-escaleren met onderhandelingstechnieken. Observeer de handelingen van de tegenstander, zijn er ‘cues’ dat hij of zij gaat aanvallen? Beslis wanneer je een aanval plaatst en vlucht.
Of kijk hoe je reageert als de tegenstander als een jack-in-the-box vanuit het niets stoot met een suckerpunch (zie het onderstaande filmpje van SPEAR door Tony Blauer). Misschien haalt de tegenstander plots een mes of geweer tevoorschijn. Oefen ook eens terwijl je met je ogen dicht begint, zodat als je je ogen opent wordt geconfronteerd met een onbekende situatie en spontaan moet reageren.
Denk ook eens aan scenario’s dat je door de tegenstanders uit een auto wordt getrokken. Of dat je buiten in de sneeuw staat met een dikke winterjas, ijsmuts en handschoenen aan. Vecht als ‘slachtoffer’ ook eens asymmetrisch. Dat wil zeggen niet een judoka tegen judoka, maar vecht tegen mesvechters, (kick)boksers of experts in krav maga (ééntje zonder gekleurde band).
Judo en zelfverdediging
Het lijkt misschien alsof judo helemaal geen voordelen biedt voor zelfverdediging. Dit is absoluut niet waar.
Je traint je lichaam, vooral de core, waardoor je sterker wordt. Daarnaast is een belangrijk aspect de ‘paradox van kracht’. Wanneer je kracht hebt, hoef je dit minder vaak te gebruiken. Uit onderzoek blijkt dat veel criminelen hun slachtoffers uitzoeken op basis van lichaamshouding. Als een getrainde judoka een zelfverzekerde houding heeft, rechtop loopt en contact heeft met zijn omgeving is de kans op een aanval kleiner.
Ik adviseer ouders judo als een goede basis. Veel gevechten bestaan ook uit een vorm van worstelen. De meeste worpen uit het judo zijn uiterst effectief. Kijk naar vele straatgevechten en herken de judotechnieken.
Daarnaast zijn judoka gewend aan fysiek contact met andere judoka en tegenstrijdige belangen. Ze leren hier mee omgaan en hebben op dit vlak een voordeel ten opzicht van andere stijlen, waarbij beperkt fysiek contact is of waarbij de technieken zijn afgesproken (kata).
Zeker als je jezelf niet beperkt tot technieken toegestaan volgens het wedstrijdreglement. Houd hierbij ook rekening met mogelijke stoot-, slag- en traptechnieken (geven en ontvangen), zoals Jigorō Kanō adviseert.
Daarnaast is judo goed voor de opvoeding van het kind. Het trainen van lichaam en verfijnen van de geest. Ze leren over respect en discipline en het ontwikkelen van een sterk lichaam.
Vervolgens kan het kind op oudere leeftijd een keuze maken. Zich richten op een constructieve krijgskunst met belangrijke principes voor het scheppen van een betere wereld of het destructieve reality based self-defense.
Het nut van zelfverdediging
Zelfverdediging is zeker de moeite waard, want er is nog steeds geweld op straat. Echter het geweld is zo groot geworden met messen en geweren, dat vele jaren dagelijks trainen nodig is om enigszins kans te maken in een gevecht. Wil je die tijd investeren met het risico dat je tegenover vijf terroristen met een AK-47 staat?
Via Loek van Kooten ontving ik een prachtige anekdote uit de Japanse dramaserie Ryōmaden over het leven van Ryōma dat hierop aansluit.
“Ryōma Sakamoto, een beroemde samurai, de grondlegger van het Japanse staatsbestel en de oprichter van de Japanse marine, was tevens een fervent kendoka. Hij trainde in de befaamde Chiba Dōjō bij meester Sadakichi Chiba. Als hij op een dag de kurofune (de enorme zwarte stoomschepen) van de Amerikanen in Japan ziet verschijnen, uit hij zijn twijfel over de zin van kendo: zijn zwaard is immers niets meer dan een speld tegen deze schepen. Daarop stuurt zijn meester hem de dōjō uit.
Als Ryōma later met nieuwe inzichten terugkeert, vraagt zijn meester hoe Ryōma de stoomschepen wil verslaan. Ryōma antwoordt: “Of ik win of verlies, wordt niet bepaald door het zwaard, maar door mijzelf.”
Ik heb de keuze gemaakt voor judo. Misschien naïef, maar ik ga liever uit van het goede in de mens. Tot nu toe is dit een goede keuze geweest, want het judo heeft mijn leven in vele opzichten verrijkt.
Ik verdiep me nog wel in zelfverdediging, vooral het vermijden en de-escaleren van risicovolle situaties. Toch ben ik vooral bezig met het werken aan mezelf en daarmee aan een betere wereld. Reality based self-defense vind ik interessant, maar hopelijk hoef ik het nooit te gebruiken!
Zien jullie judo of een andere krijgskunst als een goede vorm van zelfverdediging? Heb je het weleens moeten gebruiken? Houd je rekening in jouw training met reality based self-defense?
De laatste quote van Ryōma is waar in mijn ogen de waarheid van de gehele discussie in schuilt. Er bestaat geen systeem dat de lading dekt. Het is de toestand van de geest die bepaald of je wint of verliest.
Hoe groter de drive van mijn tegenstander is om mij te verslaan, hoe meer ikzelf aan het werk moet om als winnaar het strijdtoneel te verlaten.
Hoe vaker ik wordt blootgesteld aan een 100% motivatie van mijn tegenstander om mij te verslaan, hoe beter mijn geest leert omgaan met deze situatie.
Leer mensen zichzelf te verdedigen door hun geest te trainen om te kunnen gaan met geweld. De technische vaardigheden dienen ondergeschikt te zijn aan dit doel.
Judo goed voor zelfverdediging? Judo is perfect voor zelfverdediging! Het is één van de weinige disciplines die continue vanuit een 100% weerstand van mijn tegenstander tegen mij ingezet kan worden. Als actief dienende militair heb ik liever iemand naast me die gejudood heeft dan iemand die heeft geleerd hoe hij een rubber pistool afhandig moet maken.
Laat alle vaardigheden uit alle verschillende vechtsystemen een middel zijn en geen doel op zich. Op deze manier is alles (ja zelfs dat waarvan iedereen roept dat het niet werkt) net zo waardevol.
“Train de geest en het lichaam zal volgen”
Bedankt! Leuk om de reactie van een militair te lezen. 😉
Goede punten.
Vooral dat u benadrukt dat het om de eerdere fasen voor het geweld gaat.
-levensstijl
-preventie
-vluchten
-de-escalatie
– (legale) zelfverdediging
Een hoop mensen lijken vooral te fixeren op het laatste.
Terwijl met wat training in de eerste fasen een heleboel narigheid voorkomen kan worden.
Naar mijn idee moet iedereen proberen realistisch naar zichzelf te kijken en te zien wat voor situatie je waarschijnlijk tegen zou kunnen komen.
Hoe meer je dergelijke situaties op de eerdere niveaus kan tegengaan hoe beter.
De situaties die iemand tegenkomt zal ook afhangen van wat voor soort werk iemand doet.
Een militair of politie agent zal andere situaties tegenkomen dan een studente.
Daarom moet de training ook anders zijn. Zodat wat er getraind wordt past binnen wat er waarschijnlijk gaat gebeuren en de bevoegdheden die iemand heeft.
Ik heb zelf wat training gedaan in zogenaamde reality based self defense.
Iets wat mij opviel was dat er inderdaad uitgegaan werd van geen regels.
Wat ik echter als een zwak punt ervaarde was dat de persoon die als agressor fungeerde vaak een soort toneelstuk opvoerde. Hij beweegt niet zeer vaardig en het lijkt dat het doel af en toe meer was om iemand meer zelfvertrouwen te geven.
Wat ik denk dat het voordeel is van Judo is dat je weliswaar nooit zonder regels traint. Maar je traint wel op volle kracht tegen iemand die vaardig is en alles wat je probeert te doen tegen houdt.
Dit geeft denk ik wel vaardigheden die moeilijk te leren zijn in RBSD.
Daarnaast is iedere zelfverdedigings situatie uniek. Technieken die goed werken om een dronken ruziezoeker in bedwang te houden kunnen je dood worden als je het tegen een crimineel of terrorist gebruikt.
Maar technieken die goed werken in leven of dood kunnen je in de cel doen belanden als je ze gebruikt tegen iemand die niet een grote dreiging vormt.
Bedankt voor uw reactie. Het “voortraject” is inderdaad heel belangrijk. Een gevecht vermeden is een gevecht gewonnen.
Als er dan toch een confrontatie plaatsvindt, heeft Tony Blauer een maxime: “Mensen die bereid zijn tot praten, kunnen vaak worden overgehaald om weg te lopen.” Hier komt (verbaal) judo van pas. Meegaan met de kracht van de ander, maar zelf stevig staan. De tactieken van criminelen herkennen en daarop inspelen. Het gevecht vermijden met woorden.
Wanneer er echt geen andere mogelijkheid is, dan wordt het rennen, controleren of vechten. Hierbij is het belangrijk dat men weet wat wettelijk is toegestaan, maar ook wat de persoonlijke grenzen zijn. Kan de persoon er mee leven als hij/zij iemand uitschakelt of met opzet een arm van de ander breekt? Hoe reageert de omgeving?
Deze wettelijke, morele en ethische vragen zijn ook zeer belangrijk en een onderdeel van RBSD.
Dankuwel voor de toevoeging.
Ben het hier zeker mee eens.
Ik zie nu pas de vragen die u onder uw artikel heeft geplaatst:
Zien jullie judo of een andere krijgskunst als een goede vorm van zelfverdediging?
Ik ben zelf van mening dat een krijgskunst een product is van een bepaalde cultuur en situatie en daardoor altijd voordelen maar vooral nadelen zal hebben. Judo komt uit een cultuur waar mensen de kimono of gi droegen. Hierdoor ligt de focus op technieken waar de jas wordt gebruikt als wapen. Andere kunsten zoals het muay thai bijvoorbeeld hebben geen jas en hebben hierdoor ander soort technieken.
Een groot probleem is denk ook dat een krijgskunst voor krijgers was en niet voor zelfverdediging. Krijgskunst werd naar mijn idee gebruikt voor duelleren, slagvelden en hinderlagen. Het doel was vooral iemand uit te schakelen en niet om te vluchten of binnen wettelijke grenzen te blijven. Door de andere cultuur zijn de technieken ook anders en werd er getraind op situaties die niet/nauwelijks meer voorkomen (het grijpen van de pols als iemand een zwaard trekt zoals in traditioneel Jiujitsu). Krijgskunst leert goede principes en biomechanica, is leuk en geeft een interessant perspectief op hoe het vroeger was. Maar ik denk dat het maar zeer beperkt is voor deze tijd.
Heb je het weleens moeten gebruiken? Gelukkig vooral in trainingen en wedstrijden.
Houd je rekening in jouw training met reality based self-defense?
In bepaalde opzichten.
Bij het grondgevecht in Judo is op de buik liggen een goede verdediging. Ik doe dit niet omdat naar mijn idee je hierdoor kwetsbaarder bent dan wanneer je in bokje zit of vanaf je rug (guard). Dit is niet alleen voor ne waza technieken maar ook voor stoten/trappen etc.
Ergens vind ik het wel wat vreemd dat in Judo op je buik liggen als een goede positie wordt gezien terwijl dit in een situatie waar iemand je wil slaan misschien wel de ergst mogelijke positie is (hij/zij kan op je rug zitten, je ziet de stoten niet aankomen). https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Back_mount&diff=434474395&oldid=433727242#/media/File:ArmyMilCombativesRearmount.jpg
Wederom bedankt voor de reactie! Vooral het punt over ne-waza vind ik erg leuk. Ik loop al een tijdje met het idee hier een blog over te schrijven. Mijn inziens is het een denkfout in judo dat de kniezit en buikligging worden aangeleerd als verdediging.
Bij Braziliaan Jiu-Jitsu is het veel mooier opgelost. Je verdient punten als je jouw positie hebt verbeterd naar een dominantere positie. Daar krijg je dus bijvoorbeeld punten voor het ‘veroveren’ van een rear mount.
Ik denk dat punten geven voor posities het ne waza te langdradig zou maken en de actie teveel zou vertragen.
Punten voor posities in plaats van osae-komi zou misschien ten koste gaan van de acties in het tachi waza.
Wat me wel interessant lijkt is dat als ze iemand op zijn buik gedrukt houden (zoals de dame in de foto) dit als een houdgreep zouden rekenen. Op die manier vluchten mensen niet meer naar de buikpositie en zullen mensen meer gebruik maken van het bokje en de guard.
Daarnaast heeft Tori dan ook meer opties om te schakelen naar armklemmen of shime waza wanneer Uke probeert uit de buikligging te ontsnappen.
Iemand op zijn buik weten te dwingen is daarnaast ook nuttig in sommige situaties (arrestaties, aanhoudingen etc).
Dergelijke regels gebruiken ze ook bij het Ju jitsu fighting system.
Dat is een mooie oplossing. Het proberen waard! 🙂 Het ging mij namelijk niet om de punten, maar dat een betere positie wordt beloond.
door judo/ jiu jitsiu mogelijk niet getraind voor het “echie “maar wel mentaal sterker juist lichamelijk en geestelijk sterk worden sneller je situatie onder controle hebben..mogelijk niet echt in grijpen maar ook sneller doorhebben je veilig te stellen..mensen die zeker van zich zelf zijn zijn doorgaans mindersnel slachtoffer van geweld ook geestelijk weerbaarder je goed in je vel zitten …het gebruik van budo als …
heb ik eens een aanval van stress loop ik met mijn hando een paar kata’s concenteer me hier op daar na de boel weer anders bekijken werkt perfect
kennis van de zo genaamde vechtsporten niet direct om de confrontatie aan te gaan maar op nette manier er onder uit komen gecontroleerd
Mooi dat budo een dergelijke helende werking heeft bij aanvallen van stress. 🙂